Białko to jeden z najważniejszych składników odżywczych w naszej diecie, pełniący kluczową rolę w budowie i regeneracji tkanek, produkcji enzymów, hormonów oraz wspieraniu odporności. Dla ludzkiego ciała, białko to coś więcej niż tylko makroskładnik – to niezbędny element, bez którego wiele procesów w organizmie po prostu nie może funkcjonować prawidłowo.
Ale to z pewnością już wiesz.
A czy wiesz, jak ważne jest białko dla tarczycy i hormonów tarczycy?
1. Produkcja hormonów tarczycy:
- Aminokwas tyrozyna, będący składnikiem białka, jest kluczowy dla produkcji hormonów tarczycy
2. Transport hormonów:
- Hormony tarczycy nie działają samodzielnie – muszą być transportowane do komórek organizmu przez specjalne białka transportowe, takie jak globulina wiążąca tyroksynę (TBG) oraz albumina. Te białka umożliwiają efektywne dotarcie hormonów do tkanek i ich aktywne działanie.
3. Konwersja T4 w T3:
- tarczyca produkuje przede wszystkim hormon T4, ale jest on w zasadzie prohormonem i organizm przekształca go w hormon T3, który jest aktywny biologicznie i uruchamia w komórkach funkcje metaboliczne. Enzym odpowiedzialny za tę konwersję to dejodynaza, będąca również białkiem
Jak widzisz, białko pełni dość istotną rolę w zarządzaniu hormonami tarczycy.
Czy zatem wystarczy, że będziesz jeść dużo więcej białka, aby wyrównać deficyty hormonalne?
Niestety, nie.
Oczywiście, medycyna i dietetyka wskazują, jakie powinno być dzienne spożycie białka, aby zaspokoić dzienne zapotrzebowanie. W przypadku osób z niedoczynnością tarczycy i Hashimoto zaleca się zwiększone spożycie białka. Standardowe zalecenia dla dorosłych wynoszą ok. 10-20% dziennej kaloryczności z białka, ale u osób z Hashimoto warto zwiększyć tę ilość do 20-25%.
Ajurweda patrzy na tę kwestię nieco inaczej.
Jak zwykle przesuwa ciężar problemu w nieco inne miejsce.
Bo wg Ajurwedy nie jesteś tym co jesz, lecz tym co zdołasz pozyskać z posiłku. Czyli – na ile sprawny jest Twój układ pokarmowy, i ile Twój organizm jest w stanie pozyskać składników odżywczych z pożywienia. Pisałam już o tym na blogu wielokrotnie 🙂
Nie wystarczy zatem zadbać o odpowiednią ilość białka w diecie. Trzeba zadbać także o to, aby sprawnie się trawiło.
A jak trawi się białko?
1. Trawienie w żołądku
- Rozpoczęcie procesu: Trawienie białek rozpoczyna się w żołądku. Kiedy białko trafia do żołądka, komórki wyściełające jego ściany zaczynają wydzielać kwas solny (HCl). Kwas solny denaturuje białka, czyli zmienia ich strukturę trójwymiarową, co ułatwia dalsze rozkładanie.
- Pepsyna: W kwaśnym środowisku żołądka enzym pepsyna, wydzielany w postaci nieaktywnej (pepsynogen), zostaje aktywowany. Pepsyna rozcina długie łańcuchy białkowe na krótsze fragmenty, zwane polipeptydami.
2. Trawienie w dwunastnicy i jelicie cienkim
- Neutralizacja kwasu: Po opuszczeniu żołądka, częściowo strawione białka trafiają do dwunastnicy (pierwszy odcinek jelita cienkiego). Żółć wydzielana przez wątrobę i wodorowęglany produkowane przez trzustkę neutralizują kwaśną treść pokarmową, tworząc środowisko odpowiednie do dalszego trawienia.
- Enzymy trzustkowe: Trzustka wydziela enzymy proteolityczne, takie jak trypsyna, chymotrypsyna i karboksypeptydazy, które rozkładają polipeptydy na jeszcze mniejsze cząsteczki – oligopeptydy i dipeptydy.
3. Końcowe etapy trawienia w jelicie cienkim
- Enzymy rąbka szczoteczkowego: Błona śluzowa jelita cienkiego zawiera enzymy, takie jak aminopeptydazy i dipeptydazy, które rozkładają oligopeptydy i dipeptydy na pojedyncze aminokwasy. To jest ostatni etap rozkładu białek.
4. Wchłanianie aminokwasów
- Transport do krwiobiegu: Pojedyncze aminokwasy są wchłaniane przez komórki nabłonka jelita cienkiego, skąd trafiają do krwiobiegu. Przez żyłę wrotną trafiają do wątroby, gdzie są metabolizowane lub transportowane dalej do tkanek organizmu.
5. Wykorzystanie aminokwasów
- Synteza białek: Aminokwasy są wykorzystywane do budowy nowych białek, które organizm potrzebuje do funkcjonowania, np. enzymów, hormonów, mięśni, komórek odpornościowych.
- Energia: W sytuacjach niedoboru energii organizm może rozkładać aminokwasy i przekształcać je w glukozę (proces glukoneogenezy) lub wytwarzać z nich energię.
Jak więc widzisz, trawienie białek jest skomplikowanym procesem. Zobacz, w ilu miejscach coś może pójść nie tak. Kluczowy jest tu żołądek, bo od niego zaczyna się cała procedura.
Ale o tym wkrótce…
W kolejnym wpisie przybliżę ci ajurwedyjskie podejście do białka – jakie źródła białka są wskazane i jak wpływać na efektywne trawienie białka przez organizm.
witaj, czekam więc na kolejny odcinek…
pozdrawiam 🙂
b