Ajurweda dzieli ludzi na trzy podstawowe typy osobowości: Vata, Pitta i Kapha. 

A dzisiaj więcej o Pitta.

Wg Ajurwedy każda istota ludzka to mikrokosmos, zanurzony w makrokosmosie – w świecie, stanowiący jego integralną część i ściśle połączony z nim, bowiem  i człowiek i świat, wszelkie istoty żywe i materia nieożywiona składają się z tych samych elementów, żywiołów – są to ziemia, woda, ogień, powietrze, przestrzeń/eter, spajanych w całość energią życiową – tzw. praną.  Ty również składasz się z tych pięciu żywiołów, masz je wszystkie w sobie, a przejawiają się w Tobie jako trzy energie zwane doszami – są to vata, pitta i kapha.

Każdy z nas ma w sobie wszystkie trzy dosze, ale w unikalnych, charakterystycznych tylko dla nas proporcjach, nadanych nam przy poczęciu,  i to one określają jacy jesteśmy, w jaki sposób zbudowane jest nasze ciało, jaki mamy temperament, czyli decydują o naszych cechach psychofizycznych, o naszej osobowości, o naszym sposobie postrzegania świata, naszej emocjonalności.

Dosza pitta – co to jest?

To słowo wywodzi się z sanskryckiego tapa – żar. Pitta to energia ognia i ma jego właściwości:  jest z natury gorąca, ostra, lekka, czerwona i żółta, płynna, ruchoma – w sensie rozprzestrzeniania się. Dosza pitta wytwarza ciepło oraz zarządza naszym metabolizmem – reguluje to, w jaki sposób trawimy, czyli w jaki sposób nasz agni – wewnętrzny ogień trawienny  „spala”, czyli przetwarza pokarmy, ale także emocje, bodźce zewnętrzne. Na poziomie emocjonalnym pitta odpowiada za poziom inteligencji, odwagi, ambicji, ale również pychę, zazdrość i gniew, czyli te „ogniste” emocje.

Osoby typu Pitta

Osoby typu Pitta to osoby, u których dominuje dosza pitta. Cechy charakterystyczne tej doszy – cechy ognia – są świetną metaforą cech psychofizycznych osób typu Pitta

Jeśli więc chcesz wiedzieć jaka jest osoba typu Pitta wyobraź sobie płonący ogień – ogrzewa, daje przyjemne ciepło, ale może też spalić na popiół. Sile ognia nie oprze się nic,  jeśli coś stanie mu na drodze, z pewnością to pochłonie. Jeśli nim mocno poruszysz, sypią się iskry, które mogą Cię sparzyć. A jednocześnie jest piękny, przyjemnie patrzeć na jego płomienie, wprost nie możesz oderwać od nich wzroku, zachwyca Cię i przyciąga. Jednak nie jest to ciepło, do którego masz ochotę się przytulić. Taka osoba ma średnią, proporcjonalną budowę ciała, włosy przeważnie jasne, blond lub rude (lub przedwcześnie posiwiałe), jasną cerę skłonną do podrażnień, alergii, przebarwień, piegów, naczynek, szybko się rumieni, skóra jest delikatna, ciepła, o różowawym zabarwieniu, oczy zielone, szare lub orzechowe, takie „z błyskiem”. Pitta jest pewna siebie, odważna, bezpośrednia, wie czego chce, a przy tym bardzo ambitna, do upatrzonego celu dąży „po trupach”. To świetny lider i organizator, potrafi narzucić dyscyplinę i sobie i innym. Ma ujmującą osobowość, jest czarująca, a to co mówi skrzy się dowcipem i inteligencją, ale do czasu, gdy coś jej nie zirytuje – wówczas płonie z gniewu, jest nieprzyjemna i agresywna i zanim schłodzi emocje można nieźle oberwać.  A w gniew wpada stosunkowo łatwo, jest impulsywna i niecierpliwa. Ma również skłonność do nadmiernego krytycyzmu i wybuchów zazdrości, a jej perfekcjonizm i skłonność do kontrolowania wszystkiego bywa męcząca dla otoczenia

Cechy charakterystyczne osób typu Pitta:

• gorąca: silny ogień trawienny, silny apetyt, temperatura ciała zazwyczaj nieco wyższa niż przeciętnie, takiej osobie zawsze jest ciepło – ma zawsze ciepłe dłonie i stopy i np. biega na mrozie z rozpiętą kurtką, a jednocześnie nie znosi upałów, ma „ognisty” temperament –  jest impulsywna, ma tendencję do łatwego wpadania w gniew, zachowań agresywnych i nadmiernego krytycyzmu, tendencja do łysienia i przedwczesnej siwizny (nagromadzone ciepło „wypala” im włosy)

• ostra: wyraziste rysy twarzy, ostre zęby, szpiczasty podbródek, nos, przeszywający wzrok, cięty język, inteligencja, bystry umysł, wyśmienita pamięć, w kontaktach międzyludzkich bezpośrednia, pewna siebie, odważna, ale też drażliwa – łatwo ją urazić, ma tendencję do zgagi, nadkwasoty

• lekka: lekka, średnia budowa ciała, jasna błyszcząca cera, błyszczące oczy

• płynna: luźne stolce, miękkie delikatne mięśnie, miękkie ciało, tendencja do nadmiernego pocenia się i nadmiernego oddawania moczu

• rozprzestrzenianie się: żądza sławy, poklasku, popularności, taka osoba jest świetnym liderem, przywódcą  i potrafi skłonić innych do pójścia w jej ślady, jest bardzo przedsiębiorcza, a we wszystkim co robi jest perfekcjonistą

• czerwona: tendencja do zaczerwienienia skóry, do rumieńców, stanów zapalnych skóry, podrażnień, alergii, trądziku, oparzeń słonecznych, często cera naczynkowa, oczy wrażliwe na światło, bywają przekrwione

• żółta: tendencja do zażółcenia białek oczu, moczu i kału.

Zalecenia dla Pitta

Jeżeli chodzi o zalecenia dotyczące stylu życia dla poszczególnych ajurwedyjskich typów osób zasada jest prosta – określam ją jako zasadę przeciwieństw. Chodzi o to, że jeśli chcemy żyć w równowadze, nie możemy nasilać w sobie tej doszy, która u nas dominuje. Ponieważ Pitta to osoby, u których przeważa energia pitta – energia ognia, powinny unikać wszystkiego co wzmacnia energię pitta, czyli wszystkiego tego, co ma cechy ognia, bowiem to może doprowadzić do nadmiaru energii pitta, a w konsekwencji do złego samopoczucia i innych komplikacji, z chorobami włącznie. Ponieważ Pitta to osoby, u których przeważa energia ognia, więc należy je – zgodnie z zasadą przeciwieństwa – „schładzać”.  Oto ogólne wskazówki, jak to „schładzanie” powinno wyglądać:

• Pitta powinny unikać zbyt długiego przebywania na słońcu i przegrzania, najlepsze dla nich okoliczności przyrody to bujna zieleń nad wodą, jeśli nie mogą w takim miejscu mieszkać, powinny przynajmniej w takim otoczeniu jak najczęściej wypoczywać. Powinny też przebywać w pomieszczeniach dobrze wentylowanych lub klimatyzowanych

• Pitta najlepiej czują się w pracy związanej z konkretami – tabelki, cyfry, plany, harmonogramy, etc.  Wszystko mają poukładane, zorganizowane, zaplanowane, są więc świetnymi liderami, potrafią budować zespół. To musi być praca dająca okazję do współzawodnictwa. Sprawdzają się też jako osoby prowadzące własną firmę. Jednak to może wiązać się ze stresem lub konfliktami, pitta łatwo wpada w gniew i irytację, musi się więc starać rozładować złe emocje w jakiejś aktywności fizycznej poza pracą. Dobre są sporty „wychładzające” – sporty wodne, narciarstwo, ale również sporty ekstremalne.

• zasypiają z łatwością, po przebudzeniu od razu gotowe do działania, mogą zarwać kilka nocy pod rząd ale i tak będą się czuły w miarę dobrze; zdarza się, że pitta cierpi na bezsenność spowodowaną stresem i irytacją, wówczas przed snem zaleca się chłodny prysznic

• takie osoby mają świetne trawienie, doskonały apetyt, muszą jadać regularnie, bowiem głód wprawia je w irytację i zmniejsza ich produktywność. Mają tendencję do stanów zapalnych organów wewnętrznych oraz do zgagi i nadkwasoty żołądka, dlatego mimo iż nie mają problemów z trawieniem nie powinny się przejadać. Nie powinny spożywać pikantnych potraw (bo te rozgrzewają i tak już rozgrzaną pittę), warzywa powinny jadać raczej na surowo, unikać warzyw o kwaśnym smaku. Jeśli chodzi o owoce – polecane dla pitta są te o działaniu wychładzającym, czyli jabłka, winogrona, arbuz, melony, pomarańcze, gruszki. Orzechy i nasiona raczej są zbyt oleiste dla Pitta, chyba że uprzednio się je namoczy. Jeśli chodzi o tłuszcze  – polecane jest masło i masło klarowane. Pitta mogą spożywać nabiał, ale powinny unikać produktów fermentowanych, które są z natury rozgrzewające i kwaśne. Pitta muszą też uważać z przyprawami – nie przesadzać. Oczywiście muszą się odpowiednio nawadniać, w gorące dni poleca się zwłaszcza wodę z miętą, mięta bowiem ma działanie wychładzające.