Punkty marma – ciąg dalszy. Dzisiaj – twarz. I uwaga, będzie tego dużo 🙂

Ale, jeśli ktoś jest tu pierwszy raz, polecam najpierw przeczytać dwa poprzednie wpisy:

Punkty marma – wprowadzenie

Punkty marma cz. 1 – głowa

punkty marma na twarzy

Omawianie poszczególnych punktów zaczynam od dołu twarzy, stopniowo kierując się ku czołu, robię ten masaż dokładnie w takiej kolejności, w jakiej opisuję punkty.

1.Hanu – punkt marma usytuowany w zagłębieniu pomiędzy brodą a dolną wargą.
Masaż hanu pomaga kontrolować stres, wspomaga pewność siebie i odwagę, likwiduje napięcie w obrębie szczęki (zwłaszcza wynikające z zaciskania zębów wskutek stresu – to często dzieje się bezwiednie) oraz wpływa na pracę ślinianek (zwłaszcza gdy mamy do czynienia z nadmiernym wydzielaniem śliny). Ponadto przynosi ulgę przy skroniowym bólu głowy (tak! nie uciskamy wtedy skroni, lecz właśnie marmę hanu) oraz przy… bólu dolnej części pleców.
Oleje/olejki eteryczne do masażu: drzewo sandałowe, brahmi, jatamamsi

2. Chibuka – dwa punkty tuż przy kącikach ust.
Masaż marm chibuka wpływa pozytywnie na pracę ślinianek, poprawia trawienie, przynosi ulgę w bólach zębów oraz jakichkolwiek bólach mięśni twarzy, poprawia ponadto koloryt twarzy i wygląd cery.
Chibuka powiązane są również z jajnikami u kobiet i jądrami u mężczyzn.
Oleje/olejki eteryczne do masażu: brahmi, tikta ghrita (ghee ziołowe, ale nie takie jakie sprzedaje się w Polsce, tylko takie wg specjalnej ajurwedyjskiej receptury) lub po prostu zwykłe ghee.

3. Oshtha – punkt marma pomiędzy nosem a górną wargą, dokładnie pośrodku.
Ten punkt marma powiązany jest z ustami i mową, jego masaż reguluje wszelkie dysfunkcje z tym związane (np. jąkanie się). Podobnie jak w przypadku marma chibuka, pracując z marma oshtha również możemy wpłynąć na wygląd naszej cery, na poprawę funkcji trawiennych organizmu, a ponadto – na wydzielanie kwasu solnego w żołądku. Oshta masujemy w przypadku omdlenia, ponieważ znacząco wpływa na poprawę krążenia krwi w mózgu. Masaż oshtha generalnie poprawia przepływ prany, więc poprawia naszą witalność i koncentrację. Jest to również jeszcze jeden punkt, który można wykorzystać jeśli chcemy okiełznać dziecko z ADHD.
Oleje/olejki eteryczne do masażu: sandałowy

4.Kapola Madhya – na policzku, zagłębienie w miejscu gdzie kończą się zęby, w pobliżu stawu żuchwowego, przebiega tam również żyła, więc poczujesz w tym miejscu subtelne pulsowanie krwi. Dr Frawley twierdzi, że na „miękkiej części” policzka generalnie jest duży punkt marma zwany shringataka. Powiązany jest on ściśle z podniebieniem miękkim, które przez joginów uważane jest za miejsce, w którym spotykają się energie języka, nosa, oczu i uszu, więc organów najważniejszych zmysłów. Ale jakiekolwiek podejście tu zastosować – czy masaż małego punktu marma (kapola madhya) czy dużego (shiringataka), efekt będzie podobny: wpłyniemy na wydzielanie śliny, na trawienie („rozświetlimy” nasz ogień trawienny), poprawimy wygląd cery. Masaż tych punktów można stosować w przypadku paraliżu mięśni twarzy, a także gdy cierpimy na jakieś dolegliwości w obrębie jamy ustnej lub ucha. Ponadto marma kapola madhya na prawym policzku powiązana jest z okrężnicą wstępującą, a ta na lewym policzku – z okrężnicą zstępującą.
Oleje/olejki eteryczne do masażu: goździkowy i miętowy (zapalenia jamy ustnej), olej sezamowy, migdałowy, dashamula taila, kamforowy

5. Shankha – na obu skroniach, w zagłębieniu, wyczujesz tutaj subtelne pulsowanie.
Masaż powinien być delikatny. Umożliwia kontrolę nad nadmiarem pitta w nas, który objawia się stanami zapalnymi, infekcjami, nadmiarem ciepła zarówno w ciele, jak i w umyśle, co wywołuje u nas eskalację emocji typu gniew, złość, irytacja, agresja. Co więcej, masaż marma shankha może pomóc dotrzeć do tych zakamarków naszego umysłu, w których zakopaliśmy wspomnienia i skutki takich złych emocji. Marma shankha na prawej skroni ściśle związana jest z okrężnicą wstępującą i z żołądkiem (który notabene jest na poziomie fizycznym siedzibą złych wspomnień). Natomiast marma shankha na lewej skroni związana jest z okrężnicą zstępującą i dwunastnicą. Zatem masaż pomaga we wszystkich problemach z tymi organami wywołanymi nadmiarem pitta, chodzi przede wszystkim o nadkwasotę żołądka, refluks, wrzody żołądka i dwunastnicy.
Oleje/olejki eteryczne do masażu: olej sandałowy, brahmi, jatamamsi.

6. Utkshepa – powyżej marma shankha, tuż nad uchem, na linii włosów.
Marma utkshepa umożliwia kontrolę nad dosza vata oraz nad jelitem grubym, które jest siedzibą dosza vata w ciele. Masaż tego punktu marma działa uspokajająco na umysł.
Oleje/olejki eteryczne do masażu: drzewo sandałowe, ksheerabala taila, jatamamsi

7. Phana – po obu stronach nosa, u jego podstawy, tuż przy nozdrzach, wyczuwalne w tym miejscu są lekko wypukłe struktury kostne.
Marmy phana są bezpośrednio związane z dwoma z trzech najważniejszych nadis (kanałów przepływu prany) – Ida i Pingala, które początek mają u podstawy kręgosłupa, biegną wzdłuż niego i kończą się przy nozdrzach: Ida – przy lewym, Pingala – przy prawym. Zatem masaż obu tych punktów marma poprawia przepływ prany. Poza tym, jak się można domyślić, wpływa również na zmysł węchu, zatoki i nos – otwiera je, udrażnia, oczyszcza oddech, poprawia również pracę płuc; masaż phana będzie pomocny przy zaburzeniach prawidłowego funkcjonowania układu oddechowego i zmysłu węchu.
Uciski tych istotnych punktów można stosować podczas praktyk pranajama – przy oddychaniu naprzemiennym. Bardzo korzystnie na marmy phana wpływa również ajurwedyjska terapia zwana nasya/nasja – o niej oczywiście też kiedyś napiszę.
Oleje/olejki eteryczne do masażu: jeśli chodzi o nos, zatoki, węch – eukaliptusowy, miętowy, kamforowy, a dla prany – sandałowy

8. Nasa Agra – punkt marma na koniuszku nosa. Najważniejszą funkcją tego punktu jest kontrola nad układem oddechowym, więc jego masaż przynosi ulgę przy problemach z nosem, zatokami, oddychaniem, można nasa agra stymulować również w przypadku utraty przytomności oraz problemów z prostatą lub szyjką macicy i hemoroidami. Na poziomie subtelnym nasa agra związana jest z czakrą muladhara.
Do masażu nasa agra dr Vasant Lad poleca świeży sok z cebuli oraz olej vacha.

9. Nasa Madhya – na środku nosa. Masaż tego punktu marma przynosi korzyści w przypadku wszelkich problemów z nosem – przy podrażnieniach, krwawieniu, alergiach, niedrożności, chrapaniu. Na poziomie subtelnym nasa madhya powiązana jest z najważniejszym kanałem przepływu prany zwanym suszumna, oraz z czakrą manipura, więc jej masaż umożliwia kontrolę nad emocjami typu gniew, agresja, skłonność do niezdrowej rywalizacji.
Oleje/olejki eteryczne do masażu: jatamamsi, vacha.

10. Nasa Mula – u podstawy nosa, między brwiami, poniżej adżna czakra, więc energetycznie związana z tą czakrą i ma podobne do niej właściwości. Masaż nasa mula reguluje przepływ prany, uspokaja umysł i emocje, zmniejsza stres, jest pomocny przy bezsenności, bólu głowy, a ponadto przy wszelkich problemach z oczami, nosem i zatokami, przy problemach z oddychaniem, przy chrapaniu. Nasa mula powiązana jest również z szyjką macicy i prostatą.
Oleje/olejki eteryczne do masażu: jatamamsi, vacha.

11. Antara Vartma

12. Madhya Vartma

13. Bahya Vartma

Te trzy mantry usytuowane są pod okiem, pod oczodołem, zazwyczaj uciska się wszystkie trzy jednocześnie – kciukiem. Taki masaż wpływa pozytywnie oczywiście na oczy, zwłaszcza gdy mamy objawy alergiczne typu oczy wysuszone, czerwone, podrażnione, z zapaleniem, oraz gdy jest problem ze zwiększonym ciśnieniem w gałce ocznej i występują wszelkie inne zaburzenia związane z oczami i zmysłem wzroku. Masaż punktów vartma stosuje się również w przypadku problemów z drogami oddechowymi (bo to blisko). Ponadto ten rejon twarzy związany jest z nerkami – jeśli mamy jakiś problem z tymi organami, z reguły objawia się to opuchlizną pod oczami i ciemnymi tzw. „podkowami”.  Uciski antara/madhya/bahya varma poprawiają pracę nerek.
Oleje/olejki eteryczne do masażu: unikamy stosowania olejków eterycznych, ponieważ łatwo o podrażnienie oka, stosujemy ghee, olej kokosowy, olej rycynowy lub brahmi.

14. Kaninaka – tuż nad wewnętrznym kącikiem oka. Masaż stosujemy w przypadku problemów ze wzrokiem wszelkiego rodzaju (zaburzenia ostrości widzenia, widzenia kolorów, światłowstręt, jaskra, nadmierne łzawienie, objawy alergiczne), ponadto gdy mamy niedrożny nos lub zatoki. Kaninaka przy prawym oku powiązana jest z wątrobą, a przy lewym oku – ze śledzioną.
Oleje/olejki eteryczne do masażu: unikamy stosowania olejków eterycznych, ponieważ łatwo o podrażnienie oka, stosujemy przede wszystkim ghee.

15. Ashru Antara

16. Ashru Madhya

17. Ashru Agra

18. Bhruh Agra

19. Bhruh Madhya

20. Bhruh Antara

Wymienione wyżej punkty marma usytuowane są w okolicach łuków brwiowych – tuż pod (ashru) i tuż nad (bhruh). Uciskamy jednocześnie po trzy – kciukami pod oboma łukami brwiowymi, a następnie palcami wskazującymi, środkowymi, serdecznymi – nad łukami brwiowymi. Inny sposób – łapiemy łuki brwiowe pomiędzy kciuki i palce wskazujące, w tych miejscach, gdzie są punkty mamra, i stymulujemy, delikatnie uciskając i/lub rolując skórę.
Jak się domyślasz, wszystkie te punkty marma związane są bezpośrednio z oczami i zmysłem wzroku, co więcej – ułatwiają kontrolę nad energią pitta w nas (bo pitta jako żywioł ognia, który jest również źródłem światła, umożliwiającego widzenie, jest bezpośrednio związana ze wzrokiem).
Masaż tych punktów stymuluje wydzielanie łez, a przecież wraz ze łzami dajemy ujście tłumionym emocjom. Marma bhruh agra i ashru agra są związane z emocjami vata:  smutek, niepokój, strach, samotność, a łzy mają wówczas smak cierpki, ostry i są chłodne. Marmy bhruh madya i ashru madhya związane są z emocjami pitta: złość, agresja, gniew, frustracja, poczucie odrzucenia, a łzy – smak kwaśny i gorzki, i są gorące. Natomiast marmy bhruh antara i ashru antara – z emocjami kapha: radość, miłość, współczucie, łzy są chłodne i słodkie w smaku.
Jeżeli w okolicach tych punktów marma odczuwamy napięcie, albo te miejsca stały się wrażliwe, jest to oznaką problemów z wątrobą lub dużej ilości ama (toksyn) w organizmie.
Oleje/olejki eteryczne do masażu: unikamy stosowania olejków eterycznych, ponieważ łatwo o podrażnienie oka, stosujemy przede wszystkim ghee.

21. Apanga – w zewnętrznym kąciku oka, w zagłębieniu kości, przy ucisku nie dotykamy gałki ocznej. Masaż tego punktu przynosi korzyści takie, jak w przypadku innych punktów wokół oczu, ale nade wszystko redukuje nadmierną ilość energii pitta jeśli wymknie nam się ona spod kontroli.
Oleje/olejki eteryczne do masażu: unikamy stosowania olejków eterycznych, ponieważ łatwo o podrażnienie oka, stosujemy przede wszystkim ghee.

Szczególnie korzystny dla oczu w ogóle i punktów marma w okolicach oczu jest zabieg netra vasti, czyli zanurzenie oka w ciepłym ghee, o czym szczegółowo kiedyś napiszę.

22. Sthapani – tam, gdzie umiejscowione jest „trzecie oko” – ajna/adżna czakra. Ta czakra jest uważana za wrota do umysłu, jest więc szalenie istotna, a zatem równie istotny jest punkt marma będący jej odpowiednikiem w ciele fizycznym. Samo słowo ajna znaczy ład, porządek. Kontrolowanie ajna czakry/mamra sthapani zapewnia właściwy przepływ prany, stabilność/harmonię umysłu, ciała i świadomości, poczucie wewnętrznego spokoju.
Sthapani można uciskać kciukami, ale najwięcej korzyści terapeutycznych przynosi zabieg zwany shirodhara, bardzo szczegółowo pisałam o nim tutaj.
Oleje/olejki eteryczne do masażu: drzewo sandałowe (tridoszowe), olej sezamowy (dla Vata), olej słonecznikowy (dla Pitta), olej gorczycowy (dla Kapha).