Ciało funkcjonuje wg naturalnego rytmu, chodzi tu zarówno o biorytm związany cyklem dnia i nocy, ze zmieniającymi się porami roku, fazami księżyca, z cyklem menstruacyjnym…

Dzisiaj pochylmy się nad ritucharya, czyli nad tym, co ajurweda ma do powiedzenia na temat zmieniających się pór roku i ich wpływu na nasze samopoczucie i zdrowie.

Słowo ritucharya to zlepek dwóch sanskryckich słów: ritu oznaczającego porę roku, i charya – zalecenia. Czyli  ritucharya oznacza zalecenia dotyczące pór roku, wskazówki jaki tryb życia należy wieść w poszczególnych porach roku, aby utrzymać się w zdrowiu przez cały rok. Bo wszak ajurweda to taki system medyczny, który kładzie bardzo mocny nacisk na prewencję, na zapobieganie chorobom; nadrzędnym celem ajurwedy jest Swasthyashya Swasthya Rakshanam, czyli utrzymać zdrowie zdrowych, a dopiero w następnej kolejności Aturashya Vikara Prashamanancha, czyli leczyć choroby chorych (źródło: Charaka Samhita)

Wraz ze zmieniającymi się porami roku widzimy jak zmienia się nasze otoczenie, jak zmienia się przyroda – jak na wiosnę eksploduje zieleń i rozwijają się kwiaty, latem dojrzewają muskane słońcem owoce, jesienią opadają kolorowe liście, zimą zwierzęta układają się do snu, a ziemia odpoczywa. Chcąc nie chcąc jesteśmy częścią przyrody, a wszelkie zmiany jakie w niej zachodzą mają wpływ również na nas. Ajurweda zaleca nam dostosować się do rytmu przyrody, zmieniającego się wraz ze zmianą pór roku, bo takie życie w zgodzie z naturą i jej cyklami daje nam gwarancję zdrowia i dobrego samopoczucia.

Jeden z fundamentalnych dla ajurwedy tekstów Ashtanga Hridaya, dzieli rok na dwa okresy, w zależności od położenia Słońca i wzajemnego ułożenia Słońca i Ziemi w stosunku do siebie:

• Uttarayana – związany z przesileniem zimowy, w ramach którego są trzy pory roku: Shishira (zima), Vasanta (wiosna) i Grishma (lato). Mówiąc bardziej “po naszemu” to okres od połowy stycznia do połowy lipca, kiedy to stopniowo robi się coraz cieplej i bardziej sucho,

• Dakshinayana – związany z przesileniem letnim, w ramach którego mamy kolejne trzy pory roku: Varsha (pora monsunowa), Sharata (jesień) i Hemanta (późna jesień). Generalnie to okres od połowy lipca do połowy stycznia, kiedy to robi się stopniowo coraz chłodniej

Pory roku wg Ajurwedy

Ajurweda wyróżnia 6 pór roku:

• późna zima – trwa od 15 stycznia do 15 marca,
• wiosna: 15 marca – 15 maja
• lato: 15 maja – 15 lipca
• późne lato (pora deszczowa): 15 lipca – 15 września
• jesień: 15 września – 15 listopada
• wczesna zima:  15 listopada – 15 stycznia

Ashtanga Hridaya szczegółowo opisuje każdą z sześciu pór roku i daje konkretne zalecenia co do tego, jak się mamy zachowywać, co jeść, jak powinna wyglądać nasza aktywność fizyczna (w tym seksualna) w poszczególnych porach roku.