Sezon na szparagi trwa, przyjrzyjmy się więc jakie – oprócz niewątpliwych walorów smakowych – mają one walory zdrowotne, i w jaki sposób możesz wspierać dzięki szparagom swój dobrostan.
Szparagi idealnie wpisują się w nasze wiosenne zapotrzebowanie na pożywienie odżywcze, a jednocześnie lżejsze i lekko detoksykujące organizm po zimie – o czym pisałam już tutaj
Rozpatrując ich właściwości stricte po ajurwedyjsku:
- rasa (smak): słodki, cierpki
- virya: wychładzająca
- vipaka: słodka
Pod tym kątem, uwzględniając te trzy aspekty, analizujemy każdą roślinę, każde pożywienie, w tym również zioła, bo to pozwala ustalić, jak dana roślina/jedzenie będzie wpływało na organizm poprzez interakcję z doszami. Więcej o tym pisałam w tekście o mięcie
Do tego dochodzą jeszcze tzw. guny, czyli określone cechy, właściwości, za pomocą których możemy opisać np. jedzenie. Ajurweda wyróżnia 20 gun, które możemy zestawić w 10 par cech/właściwości o przeciwstawnych charakterystykach, np. ciężki – lekki, tłusty – suchy, stały – płynny, zimny – ciepły, twardy – miękki, itp. Dzięki takiemu postrzeganiu właściwości jedzenia możemy bardzo szybko ustalić, jakie będzie ono miało na nas wpływ, jaki efekt wywoła, jak będzie wpływać na dosze a tym samym na samopoczucie.
Szparag z natury swojej jest lekki, suchy, zimny – takie cechy (guny) są u niego widoczne.
Gdy nałożysz sobie na to informację o rasa, virya i vipaka, okazuje się, że jego właściwości są dość powiedzmy szerokie, i może korzystnie wpływać na wszystkie trzy dosze, nie szkodząc wyraźnie żadnej z nich. Jest zatem dość uniwersalnym warzywem.
Jest co prawda suchy i wychładzający, co nie będzie korzystne dla doszy vata, ale tę jego właściwość, w myśl ajurwedyjskiej zasady „podobne wzmacnia podobne (a przeciwne równoważy)”, można zbalansować bardzo łatwo – podać na ciepło (a wszak surowych szparagów się nie jada) i z jakimś tłuszczem – preferowane oczywiście masło klarowane.
Na pozostałe dosze, czyli pittę i kaphę, szparagi wpływają dobrze.
A teraz pomówmy o szparagach mniej skomplikowanym językiem, mniej po ajurwedyjsku, bardziej po naszemu 😉
Właściwości szparagów
- detoksykujące: Najważniejszą zaletą szparagów jest ich działanie alkalizujące i detoksykujące, ze względu na właściwości diuretyczne. Zauważ, że po szparagach częściej chadzasz do toalety oddać mocz, i ma on też inny zapach i kolor. Szparagi oczyszczają przede wszystkim nerki, unikaj ich jednak w nadmiarze, jeżeli już jest u Ciebie jakiś problem z nerkami – wtedy szparagi mogą okazać się zbyt stymulujące. Szparagi zwiększają ilość kwasu moczowego, więc unikamy ich przy kamicy nerkowej i dnie moczanowej. Szparagi zawierają również glutation, który wspiera wątrobę w procesach detoksykacji
- pomagają pozbyć się nadmiaru wody z organizmu, oraz obrzęków i zastojów limfatycznych. Jeżeli więc np. obserwujesz u siebie rano obrzęki na twarzy, włączenie szparagów do jadłospisu to dobry pomysł.
- regulują ciśnienie krwi – ze względu na korzystne oddziaływanie na nerki
- łagodzą stany zapalne – po ugotowaniu stają się lekko jakby oślizgłe, dając efekt powlekający, podobnie jak lukrecja, czy chociażby owsianka, zatem działają ochronnie i łagodząco, zwłaszcza gdy podrażniony jest w jakiś sposób układ pokarmowy czy moczowy
- zawierają dużo kwasu foliowego, więc polecane są kobietom w ciąży i karmiącym piersią
- działają korzystnie na włosy, skórę, paznokcie – ze względu na witaminę C, E i A
- zawierają fitohormony, a dokładnie – fitoestrogeny, czyli związki zachowujące się podobnie jak estrogeny kobiece, zresztą podejrzewam, że słyszałaś o shatavari – jest to szparag 🙂 zatem jedzenie szparagów poprawia płodność, libido, wpływa na cykl menstruacyjny i w ogóle na gospodarkę hormonalną
Jak jeść szparagi
Wiadomo – zazwyczaj gotujemy. Ale ja wolę pieczone w piekarniku lub podduszone na maśle klarowanym z odrobiną kuminu (kminu rzymskiego).
Idealne śniadanie dla mnie to kasza jęczmienna lub komosa ryżowa, jajka sadzone z płynnym żółtkiem oraz porcja szparagów.
