Podstawowym zadaniem limfy jest transportowanie wprost do komórek składników odżywczych zaabsorbowanych w układzie pokarmowym oraz odprowadzanie z komórek toksyn, wszelkich zbędnych produktów metabolicznych i „śmieci” do węzłów chłonnych, a stamtąd do nerek i na zewnątrz ciała.
Ponadto układ limfatyczny odgrywa ważną rolę w zwalczaniu wirusów, bakterii i innych patogenów, posługując się do tego białymi krwinkami – limfocytami.
W skład układu limfatycznego wchodzą nie tylko naczynia limfatyczne, którymi płynie limfa, nie tylko węzły chłonne, do których limfa jest odprowadzana (wraz z całym syfem, który niesie), nie tylko wspomniane limfocyty, ale również śledziona i szpik kostny (tam powstają limfocyty) oraz tkanka limfatyczna. Tkanka ta jest obecna w wielu częściach ciała, np. w błonach śluzowych. Błony śluzowe stanowią dużą powierzchnię organizmu i są narażone na kontakt z różnego rodzaju patogenami, dlatego musiały wykształcić własny system obrony. Jest to tzw. MALT czyli właśnie tkanka limfatyczna błon śluzowych, na którą składa się:
- GALT – tkanka limfatyczna związana z jelitami, chroni błony śluzowe przewodu pokarmowego, bardzo ważna – bo wszak to tutaj nasze ciało ma najintensywniejszy kontakt z tym co z zewnątrz, i przetwarza to na składniki odżywcze oraz je przyswaja
- NALT – tkanka limfatyczna związana z nosem i gardłem, chroniąca początkowy odcinek układu oddechowego
- BALT – związana z oskrzelami, chroni oskrzela i dalsze odcinki układu oddechowego
- SALT – związana z gruczołami ślinowymi i łzowymi
- MGALT – związana z kanałami mlecznymi
- GUALT – związana z układem moczowo – płciowym
- TALT – związana z uchem
Te tkanki tworzą barierę dla patogenów – lokalne systemy odporności, które składają się na nasz układ odpornościowy.
Ponadto jest też układ glimfatyczny – naczynia limfatyczne odpowiedzialne za detoks mózgu i centralnego układu nerwowego.
Również skóra ma swój system drenażowy, póki co stosunkowo jeszcze mało poznany i opisany.
W zasadzie całe nasze ciało jest oplecione subtelną siecią naczyń i tkanek limfatycznych.
Limfa powstaje z osocza krwi, a osocze (plazma) jest jedną z 7 wymienianych przez Ajurwedę tkanek (tzw. dhatus), tworzących strukturę ciała. I ta tkana – zwana rasa – jest wymieniana jako pierwsza, podstawowa, obok krwi, mięśni, kości, tłuszczu, szpiku kostnego i tkanki rozrodczej. Bardziej szczegółowo o ajurwedyjskiej teorii tkanek napisałam tutaj
Tkanką rasa zarządza dosza kapha.
Zauważ, że gałąź Ajurwedy poświęcona długowieczności, odmładzaniu, odwracaniu skutków degeneracji organizmu przychodzącej wraz z wiekiem, zwie się rasayana.
Wg Ajurwedy limfa jest więc bardzo istotnym płynem ustrojowym, a jej sprawny obieg jest podstawą zdrowia. Bo żadna komórka, żaden narząd, żadna część ciała nie może funkcjonować dobrze, jeżeli nie będzie należycie odżywiona i oczyszczona ze zbędnych produktów przemiany materii innych toksyn, oraz ochroniona przed patogenami.
Medycyna zachodnia dopiero zaczyna uznawać ten fakt.
Objawy niezbyt sprawnego układu limfatycznego
- zatrzymanie wody w organizmie
- podpuchnięte oczy
- obrzęki np. przy kostkach u stóp, albo obrzęki palców – nagle pierścionek lub obrączka robią się za małe
- osłabiony metabolizm, który może prowadzić do nadwagi
- nadwrażliwe piersi, zwłaszcza przed miesiączką
- uczucie ociężałości i zmęczenia
- brain fog (mgła poznawcza)
- zaflegmienie organizmu – tendencja do zatykania zatok i/lub uczucie spływania flegmy po gardle, zwłaszcza rano
- nadmiar śliny
- śluz w stolcu
- osłabiona odporność
- problemy ze skórą, np. trądzik, wysypki
- celulit
- bóle głowy
Układ limfatyczny a hormony
Zauważ, że część objawów przytkanego układu limfatycznego to jednocześnie objawy PMS – np. trądzik, wrażliwe piersi, zatrzymanie wody w organizmie, obrzęki, uczucie ociężałości i zmęczenia. Może więc być tak, że przyczyna Twojego PMS nie jest stricte hormonalna, lecz u podłoża ma niewydolny układ limfatyczny. Podobnie może być z zaburzeniami miesiączkowania – podczas menstruacji układ limfatyczny działa ramię w ramię z rozrodczym, i jeżeli coś się zatka w obszarze miednicy i bioder, może spowodować dysfunkcje, np. bolesną czy nieregularną miesiączkę.
Jak wspierać układ limfatyczny
Co uwzględnić w diecie:
- nawadniaj się!
- cytrusy – zawierają diosminę, wspierającą układ krwionośny i limfatyczny
- czereśnie
- granat
- owoce jagodowe
- buraki
- kwasy tłuszczowe omega-3
Balansuj doszę kapha:
- mniej węglowodanów, zwłaszcza wieczorem, kiedy nasz metabolizm jest najsłabszy i najtrudniej mu strawić niekorzystne produktu; jednak pamiętaj, że kobiecy układ rozrodczy potrzebuje węglowodanów do normalnego funkcjonowania (!)
- mniej soli – sól potęguje zatrzymanie wody w organizmie
- codzienna porcja ruchu
- szczotkowanie ciała na sucho
- masaż: drenaż limfatyczny lub – w wersji ajurwedyjskiej – masaż proszkami ziołowymi, czyli udvartana
Wsparcie ziołowe: brahmi (usprawnia detoks mózgu i systemu nerwowego, działa tonizująco na system nerwowy), manjishta
